Kişilik bozukluğu, bir kimsenin hem sosyal hem de mesleki açıdan uyumluluğunu bozarak problem haline gelen kişilik niteliklerine sahip olması durumu olarak tanımlanmaktadır. Toplumda kişilik bozukluğunun görülme sıklığı yüzde 10 ila yüzde 13 arasındadır. Kişiye özel iç yaşantı ve davranışların kişinin sahip olduğu kültürün gereksinimlerinden sapmasıyla ortaya çıkan kişilik bozukluğu, kendisini kişinin duygulanımında, impuls kontrolünde ve insan ilişkilerinde ya da bunlardın birkaçında gösterebilmektedir. Ergenlik ya da yetişkinlik dönemlerinde başlangıç gösteren kişilik bozukluğu, zamanla kalıcı hale gelebilmekte ve sıkıntıya ya da işlevsellikte problemlere neden olabilmektedir. Dolayısıyla kişilik bozukluğu belirtileri görülen kişilerin en kısa süre içerisinde profesyonel destek alması gerekmektedir.
Kişilik Bozukluğu Genetik mi?
“Kişilik bozukluğu genetik mi?” sorusu, genellikle bu rahatsızlıkla ile alakalı en çok merak edilen konular arasında yer almaktadır. Kişilik bozukluğu nedenleri genellikle genetik etmenlerdir. Genetiğinde kişilik bozukluğu bulunan bir kişi, çocukluk döneminde bazı travmatik olaylara ya da durumlara maruz kaldığı takdirde, kişilik bozukluğunun ortaya çıkma ihtimali oldukça fazladır. Fakat bazen genetik mirasın dışında, doğum esnasında bebekte meydana gelen beyin hasarları ya da biyolojik nedenlerin de kişilik bozukluğuna yol açtığı bilinmektedir.
Öte yandan kişilik bozukluğunun pek çok faktörün karşılıklı etkileşimleri ve bir araya gelmesi nedeniyle ortaya çıktığı da düşünülmektedir. Örneğin; yine çocukluk döneminde kişinin ebeveyn ilişkileri kişilik bozukluğunda oldukça kritik bir yere sahip gibi görünmektedir. Kişilik bozukluğunun temel sorununun kişinin hem kendini, hem de etrafındakileri algılamasındaki sorunlar olduğundan bahsedilebilmektedir.
Kişilik Bozukluğu Nasıl Ortaya Çıkar?
Kişilik bozukluğu, oldukça çeşitlilik gösterebilen bir durumdur. Paranoid kişilik bozukluğu, boderline kişilik bozukluğu, narsist kişilik bozukluğu, şizoid kişilik bozukluğu, histeriyonik kişilik bozukluğu, antisosyal kişilik bozukluğu ve çekingen kişilik bozukluğu bunlardan yalnızca bazılarıdır. Bu kişilik bozukluğu türleri 3 farklı grupta değerlendirilmektedir.
Kişilik bozukluklarının ortaya çıkışındaki nedenler değişiklik gösterebilmektedir. Bu alanda uzman olan bazı profesörler genellikle kişilik bozukluğunun merkezi sinir sistemi bozuklukları, çocukluk döneminde oluşan ve yerleşen mizaç faktörleri, anne ve babanın çocukken sergilediği tutum, fiziksel çevre, kültürel faktörler, beyin hastalıkları, biyolojik faktörler ya da bilinçaltı faktörlerinden kaynaklandığını ifade etmektedir.
Bir kişide kişilik bozukluğu olduğunun anlaşılabilmesi için bazı belirtilerin görülmesi gerekmektedir. Genellikle çocukluk döneminde ortaya çıkan bu belirtiler, ergenlik döneminin sonu itibari ile yani 18 – 20’li yaşlarda net bir şekilde görülebilmektedir.
Kişilik Bozukluğu Geçer mi?
Kişilik bozukluğu kendi kendine herhangi bir müdahalede bulunulmadan geçecek bir rahatsızlık olmamakla beraber tedavisi mümkün olan bir rahatsızlıktır. Kişilik bozukluğu tedavisi psikolog ya da psikiyatrlar tarafından yürütülürken, kullanılan tedavi yöntemleri genellikle psikoterapi ve ilaç tedavisi üzerinedir. İlaç tedavisi, kişilik bozukluğu ile beraber depresyon gibi durumların mevcut olması halinde oldukça faydalı görülürken, kişilik bozukluğunun asıl tedavi yöntemi psikoterapidir. Doktorlar tarafından oldukça zor bir süreç olarak değerlendirilen bu tedavi sürecinde, bazen kesin sonuçlar almak mümkün değildir. Yine de kişinin kendini değiştirebileceğinden ümit kesilmemekte ve tedaviye sonuna kadar devam edilmektedir