Bir tür taraf tutma şekli olarak ifade edilebilen önyargı, insanlara özgü bir özellik, bir davranış şeklidir. Herhangi biri ya da bir şey ile alakalı olarak bir olay, durum ya da görüşten kaynaklanan, eskiden edinilen olumlu, olumsuz bir kanı, yargı olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde önyargılı insanlar oldukça geniş kitleler olarak karşımıza çıkabilmektedir.
Önyargı yaşamın ve hatta insanın bir parçası olarak kabul edilirken, aşırı olumsuz önyargı kişinin ve karşısındaki insanların olumsuz yönde etkilenmesine neden olabilmektedir. Önyargılı insanlar genellikle karşısındaki insanları sınıflandırma, basmakalıp yargılar oluşturma ve insanlar arasında sosyal uzaklıklar meydana getirme gibi özellikleri ile bilinmektedir. Bunun yanı sıra insanlarda aşağılık duygusu oluşturma, düşmanlık duyguları oluşturma gibi durumlar da, bu insanların özellikleri arasında yer almaktadır. Örneğin; bu özelliğe sahip olan insanlar önyargılı oldukları insanlarla aynı ortamda bulunmayı istememekte, ırkçılık yapmakta ya da çeşitli sınıflandırmalara sebebiyet vermektedir. Bu gibi durumlar ise insanların yaşamını ve psikolojisini olumsuz yönde etkilediğinden önyargılı insanların mutlaka bir uzmandan destek alması gerekmektedir.
Önyargılı Olma Nedenleri
Önyargılı olma nedenleri genellikle kişiden kişiye değişiklik gösterirken, bu durum üzerinde çevresel, kültürel ve biyolojik faktörlerin etkisi oldukça büyüktür. Örneğin; anne – babaların çocuklarını bilinçli ya da bilinçsiz olarak önyargılı bir şekilde yetiştirmesi, daha önce yaşanan olaylar, otoriter kişilik yapısı, algılanan benzerlik ve farklılıklar, üstünlük duygusu, engellenmenin vermiş olduğu saldırganlık, olayların çarpıtılarak algılanması ve toplumsal engeller önyargılı olmaya neden olarak gösterilebilmektedir.
Önyargılarımızdan Nasıl Kurtuluruz?
Günümüzde pek çok insan önyargılardan kurtulma yolları aramaktadır. Bunun için uygulanabilecek bazı yöntemler bulunurken, ilk olarak bireyin kendi içindeki önyargılara neden olan durumları net bir şekilde görmesi gerekmektedir. Kişinin kendisine inanarak önyargılardan kurtulma için mücadele etmesi de önemlidir.
Kendi başına bu problemden kurtulamayan bireyler mutlaka uzman bir terapistten destek almalıdır. Bu gibi durumlar karşısında psikiyatristler, psikologlar ve terapistler tarafından destek sağlanırken, hastalar için uygulanan tedavi yöntemi ise psikoterapidir.
Önyargılı insanlar için en başarılı yöntemlerden biri de bilişsel davranışçı terapi yöntemidir. Bu yöntem sayesinde hastaların önyargılarının nedenlerini kavrayarak durumu kontrol altına alabilmeyi öğrenmekte ve daha sağlıklı bir yaşam sürdürebilmektedir.