Utangaçlık, hemen hemen her bireyin yaşamı boyunca zaman zaman yaşamış olduğu duygulardan biridir. Pek çok farklı düzeyde karşımıza çıkabilecek olan utangaçlık, üst seviyelerde yaşandığı takdirde sosyal fobi olarak değerlendirilebilmektedir. Hal böyle olunca bireyin sosyal etkileşimlerden zevk almasının önüne geçilmekte, bazen de sosyal ortamlardaki davranışlarını etkileyebilmektedir. İnsan içerisinde oldukça utangaç bir tavra bürünen bireylerin alanında uzman olan psikoloğa görünmesi ve terapi alması faydalı olacaktır.
Utangaçlık Nedir?
Utangaç olan bir birey, topluma ya da sosyal ortamlarda bulunduğunda kendisini stresli ve gergin hissedebilmektedir. Üstelik bu gibi ortamlarda harekete geçmesi halinde reddedeceğini düşünerek korkabilmektedir. Konu ile alakalı olarak yapılan bir araştırmada, katılımcı olan yetişkin bireylerin yüzde 40’ının az da olsa kronik utangaçlık problemi olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca bu durumu gizliyor olmalarına rağmen, rahatsız olduklarını dile getirdikleri de ifade edilmiştir. Yapılan araştırma neticesinde ortaya çıkan bu veriler, utangaçlık duygusunun belli bir seviyeye kadar bir hayli yaygın bir problem olduğunu gözler önüne sermektedir. Öte yandan araştırmaya katılan yetişkinlerin yüzde 20’sinde ise ağır utangaçlık olduğu ve bu durumu gizleyemedikleri de ortaya çıkmıştır.
Utangaçlık nedenlerine bakıldığında genel faktörler çevresel ya da genetik olarak karşımıza çıkmaktadır. Genetik faktörler bir bireyde görülen utangaçlık nedenlerinden olabilirken, bu durumu asıl tetikleyen etkenler ise yaşam şartları ve bireyin deneyimlemiş olduğu olaylardır.
Uzmanlara göre utangaçlığın ortaya çıkma nedenleri;
- Bireyin çocukluğunun baskıcı bir aile ile geçmesi ve kendini ifade etmeyi öğrenememesi,
- Çocuğun ebeveynleri tarafından devamlı korunması ve yaşam koşullarına karşı savaşmayı bilmemesi,
- Ebeveynlerinin de utangaç olması,
- Özgüven eksikliği yaşaması,
- Okul döneminde başarısız ve yetersiz görülmesi ya da yalnız bir hayat sürdürmesidir.
Utangaçlık Geçer mi?
Utangaçlık gibi bir problem nedeniyle günlük hayatında sorun yaşayan bireyler ya da onların yakınları, çoğu zaman “Utangaçlık geçer mi?” sorusuna yanıt aramaktadır. Utangaçlık, elbette ki geçebilecek bir psikolojik problemdir. Utangaçlık probleminden kurtulmak isteyen bir bireyin profesyonel destek alması ve bunun ile beraber yardımcı metodlar uygulaması gerekmektedir.
Utangaçlık Nasıl Yenilir?
“Utangaçlık nasıl geçer?” sorusu da, yine bu gibi sosyal fobiler yaşayan bireylerin merak ettiği konular arasında yer almaktadır. Utangaçlığın geçebilmesi için öncelikle utangaç olan bireyin alanında uzman olan bir hekime görünmesi ve bu şekilde destek alması gerekmektedir. Bu sayede alınan psikoterapiler sayesinde utangaçlıkla nasıl başa çıkabileceğini öğrenebilmekte, yaşam standartlarını daha kaliteli bir hale getirebilmektedir.
Bunun ile beraber bireyin kendi başına uygulayabileceği metodlar da utangaçlığın yenilmesinde büyük fayda sağlayabilmektedir. Örneğin; birey sosyal bir gruba üye olarak sosyalleşmeyi öğrenmesi, insanlarla ilk tanışma anında nasıl davranacağını bilmesi, dış görünüşüne ve kokusuna önem vermesi, utangaç olmasına sebep olan faktörlerin farkına varması ve gerekli yüzleşmeyi gerçekleştirmesi gibi uygulanabilecek yöntemler, utangaçlığın yenilmesini daha kolay bir hale getirebilmektedir.