Şizoid kişilik bozukluğu, insanın psikolojisini büyük ölçüde etkileyen, çevresi ile yakın ilişkiler kurmasına engel olan ve toplum içine girdiğinde rahatsızlık veren bir hastalık olarak ifade edilmektedir. Şizoid kişilik bozukluğuna sahip olan bireyler duygusal olarak soğuk, yalnız, içe dönük ve muhatabına karşı uzak mesafeli olan bireylerdir. Bu kişiler genellikle yaşamlarında yalnızlığı tercih ederken, başkaları ile bir arada olmaktan hoşnut olmamakta, sosyal hayata dahil olmamakta, eğlenmekten kaçınmakta ve hatta duygularını gizlemektedir. Yalnızca birinci dereceden yakın akrabaları ile ilişki kuran şizoid bireyler, kendilerinin hayattan soyutlamış bir şekilde yaşam sürdürmektedir.
Şizoid Kişilik Bozukluğu Nedenleri
Tanısı hakkında bilgi sahibi olmayan kişiler tarafından bozuk psikoloji olarak nitelendirilen şizoid kişilik bozukluğu, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilecek bir durumdur. Genellikle bireyin yetişkinlik döneminde iken tanısı koyulan şizoid kişilik bozukluğu nedenleri, çocukluk dönemine dayanmaktadır. Örneğin; çocukluk döneminde iken özellikle anne ve babası tarafından ilgisiz bırakılan ve yalnız bir çocukluk geçiren bireyler, yetişkinlik döneminde şizoid kişilik bozukluğu yaşayabilmektedir. Şizoid kişilik bozukluğu nedenleri ile alakalı yapılan pek çok araştırma neticesinde, bireyin çocukluk döneminde yaşamış olduğu bu gibi travmalar, duygusal açıdan aç ve fakir bırakılışı gibi durumlar, bu bozukluğun nedeni olarak saptanmıştır. Anne ve babanın çocuğuna karşı soğuk ve ilgisiz davranması, çocuğa karşı bozuk ilişkiler sergilemesi, potansiyel bir şizoid bireyin yetiştirilmesine neden olmaktadır.
Şizoid Kişilik Bozukluğu Belirtileri
Şizoid kişilik bozukluğu belirtileri, genellikle hastadan hastaya değişiklik göstermektedir. Örneğin;
- Bireyin hayatı boyunca ilişkilerinde çekingen davranması,
- Yakın ilişkilerden uzak durması,
- Duygularını ifade etme konusunda yetersiz olması,
- Sosyal ortamlara girmekten kaçınması gibi davranışları,
- İçe dönük ve soğuk bir yapıya sahip olması şizoid kişilik bozukluğunun belirtileri arasında yer almaktadır.
Şizoid kişilik bozukluğu tanı kriterlerine örnek gösterilecek olursa;
- Ailenin bir üyesi olmadığını düşünen,
- Yakın ilişkilerden uzak duran,
- Devamlı olarak tek bir aktivite yapmayı tercih eden,
- Herhangi birine karşı cinsel istek duymayan,
- Sayılı aktivitelerden zevk duyan,
- Birinci dereceden akrabaları ile ilişki içerisinde olan,
- Çevresindekilerin eleştiri ya da övgülerine karşı ilgisiz kalan,
- Duygusal olarak donuk, soğuk, kopuk ya da tek düze devam eden duygulanım yaşayan kişiler şizoid kişilik bozukluğunun tanı ölçütleri arasında yer almaktadır.
Şizoid Kişilik Bozukluğu Tedavi Edilmezse Ne Olur?
Şizoid kişilik bozukluğu tedavisi, bireyin sosyal yaşamını ve genel olarak hayatını olumsuz yönde etkilemesi nedeniyle oldukça önemli görülmektedir. Üstelik şizoid olan kişiler genellikle hastalığını kabul etmediğinden tedaviye kendi isteği ile gitmemekte ve tedavisi zorlu bir süreç olarak değerlendirilmektedir.
Şizoid kişilik bozukluğu gibi psikolojik sorunların tedavisi bu alanda uzman olan psikologlar tarafından yürütülmektedir. Terapi olarak yürütülen bu tedavilerde tedaviye sadık kalan hastalar kısa süre içerisinde ilerleme kaydetmekte ve tedavi sürecini de kısaltabilmektedir. Bunun ile beraber bazı ağır hastalarda psikoterapinin yanı sıra ilaç tedavisi de uygulanabilmektedir.