Psikolog mu? Psikiyatrist mi? Günümüzde psikolojik rahatsızlıkları olan pek çok birey iyileşebilmek için ne yapması gerektiğini bilmemekte ya da bu alanda uzman olan bir hekim ile görüşme konusuna önyargılı yaklaşmaktadır. Alanında uzman olan bir psikiyatrist ya da psikolog ile görüştüğünde ne olacağı konusunda bir fikri olmayan bireyler, uzmanların kendisini nasıl karşılayacağını, nasihatlerde bulunup bulunmayacakları ve aynı şeyleri söyleyecekleri konusunda çeşitli endişeler taşıyabilmektedir. Dolayısıyla pek çok birey “Psikolog nedir, Psikiyatrist nedir? Psikolog ne iş yapar, psikiyatrist ne iş yapar?” gibi sorular sorarak cevap aramakta ve nasıl iyileşeceği konusunda yardım arayışlarında bulunmaktadır.
Psikolog Nedir? Ne İş Yapar?
Psikoloji ile alakalı olarak günümüzün en çok merak edilen konuları arasında “Psikolog nedir?” sorusunun cevabı gelmektedir. Genellikle psikolojik rahatsızlıkları olan bireylerin yönlendirildiği bu kişiler ruhbilimci olarak tanımlanmaktadır. Psikologlar, insanların bedenleri ve zihinleri üzerinde çalışmalar yürüten bir çeşit uzman kişilerdir. Bireyler, psikolojik rahatsızlıklarının tedavisi konusunda genellikle ilk olarak terapistleri düşünse de, asılda psikologluk denilen bu meslek, hastaların yalnızca konuşularak tedavi edilmesini değil, aynı zamanda örgütsel davranışlardan hayvanlar üzerinde yapılan çeşitli araştırma ve deneyleri de kapsayabilmektedir. Buna göre psikolog yalnızca terapi yapan bir uzman değil, bunun ile beraber bireylerin sorunlarını ve psikolojik rahatsızlıklarını çözümleyebilmek ve tedavi edebilmek ile alakalı teori, bilgi ve araştırmalardan yardım alan, aynı zamanda pek çok kurumlarda da psikolojik araştırmalarda bulunan uzman kişiler olarak tanımlanabilmektedir.
Psikolog mesleği, çeşitli anabilim dallarına ayrılırken, genel olarak bakıldığında uygulamacı, araştırmacı ve ruh sağlığı psikologları olmak üzere 3 tür mevcuttur. “psikolog ne iş yapar?” sorusunun cevabı ise psikolog türüne göre değişiklik göstermektedir. Havacılık psikologları, mühendislik psikologları gibi uygulamacı psikologlar, psikoloji üzerine gerçekleştirilen araştırmalarını bireylerin gerçekteki problemlerini ortadan kaldırabilmek üzere kullanırken, genellikle üniversitelerde, devlet kurumlarında ya da özel sektörde çalışan araştırmacı psikologlar gerek insanlar, gerekse hayvanlar üzerinde çeşitli araştırmalar yapmaktadır. Terapi yapan klinik psikologları, psikoloji danışmanları ya da okul danışmanları gibi ruh sağlığı psikologlarının görevi ise; psikopatolojik hastalığı ve çeşitli psikolojik problemleri olan hastaları tedavi etmektir.
Psikiyatrist Nedir? Ne İş Yapar?
Psikoloji ile alakalı olarak cevabı merak edilen diğer bir soru ise “Psikiyatrist nedir?” sorusudur. Psikiyatrist akıl sağlığı ile ilişkili olan tıp doktoru olarak tanımlanmaktadır. Psikiyatristler genellikle psikologlar ile karıştırılsa da, her ikisi arasında benzerlikler olduğu gibi önemli farklar da mevcuttur. Bir psikiyatrist, psikiyatri alanında eğitim alması ve bu bölümden mezun olduktan sonra uzman olarak görev yapması sebebi ile, psikolojik rahatsızlıkların tedavisi için hastalarına ilaç yazabilmektedir. Hastasının sorunlarına göre doktor gibi tahliller isteyebilen ve psikoterapi uygulayabilen psikiyatristler, akıl sağlığı takımı ile birlikte çalışmalar yürütebilmekte ve psikologlar ile doktorlara zaman zaman bazı danışmanlıklarda bulunabilmektedir.
“Psikiyatrist ne iş yapar?” diye merak edenler için ise psikiyatristler; birinci dereceden akıl sağlığı ile ilgilenmektedir. Psikanaliz, psikoterapi, ruh ve sinir hastalıkları hastanesine yönlendirme, ilaç yazma gibi çeşitli tedavi yöntemleri kullanan psikiyatristler, bu yöntemleri bireyin akıl sağlığına göre belirlemektedir. Örneğin; psikoterapi yönteminde hastasına seanslar düzenleyen bir psikoterapist, hastasının davranış bozukluklarını yakından inceleyebilmektedir. Bu sayede hastasının geçmişi hakkında bilgi edinebilmekte ve gerekli gördüğü durumlarda grup terapisi, aile terapisi gibi tedavi yöntemleri de uygulayabilmektedir. Öte yandan psikanaliz yönteminde ise hastalarına uzun süreli olarak psikoterapi ve psikolojik destek danışmanlık gibi hizmetleri vermektedir. Hastanın beynindeki kimyasal düzensizliği bir düzene sokabilmek ve duygusal sorunlarını en aza indirgeyebilmek amacı ile reçeteli ilaçlar da verebilmektedir.
Psikiyatrist mesleği, psikologluk gibi çeşitli türlere ayrılırken, bu meslek grupları; bağımlılık psikiyatristi, ergen psikiyatristi, çocuk psikiyatristi, adli psikiyatrist, jeriyatrit psikiyatrist, nöro psikiyatrist ve organizasyon psikiyatristtir. Bağımlılık psikiyatristleri madde bağımlısı olan hastaları, ergen ve çocuk psikiyatristleri bu dönemdeki çocukları tedavi etmektedir. Öte yandan adli psikiyatrist adli konularla, jeriyatrik psikiyatrist yaşlılarla, nöro psikiyatrist sinir sistemi, beyin hastalıkları ve beyin travmaları yaşayan hastalarla, organizasyon psikiyatrist ise iş yerlerindeki ya da organizasyonlardaki hastalarla ilgilenmektedir.
Psikiyatristler ile psikologlar arasındaki bilinmesi gereken en büyük fark, psikiyatristlerinalmış oldukları eğitim sayesinde bu alanda doçentlik statüsüne sahip olmasıdır. Öte yandan psikiyatristler hastalarına reçeteli ilaç yazabilme yetkisine sahip olurken, psikologların böyle bir yetkisi bulunmamaktadır.