Kişilik Bozukluğu Nasıl Ortaya Çıkar? Nasıl Anlaşılır?
Kişilik bozukluğu, bireyin sahip olduğu kültüre göz önünde bulundurularak, kendisinden beklenen davranışlardan büyük ölçüde sapmalar göstermesi, sürekli devam eden iç yaşantılar ve davranış biçimleri örüntüsü olarak tanımlanmaktadır. Kişilik bozukluğu belirtileri ergenlik ya da yetişkinlik dönemlerinde ortaya çıkarken, zamanla kalıcı bir hale gelebilmekte, işlevselliğin bozulmasına neden olabilmektedir. Hemen hemen her bireyde farklılık gösterebilecek kişilik bozukluğu belirtileri ve özellikleri, kişilik bozukluğu olarak tanı koyulabilmesi için esneklikten yoksun ve uyum bozucu karakterde olması, işlevsellikte gözle görülür bir bozulma ya da kişisel problemlere sebep olması gerekmektedir.
Kişilik Bozukluğu Nasıl Ortaya Çıkar?
Hem pedagojik hem de psikolojik açıdan bireylerin çevresindeki olaylara ya da hayat şartlarına sağlıklı tepki verememeleri halinde kişilik bozukluğu ortaya çıkabilmektedir. Psikolojik problemler çoğunlukla bireyin duygularında, davranış biçimlerinde, düşünme şeklinde, hislerinde ya da ilişkilerinde görülebilirken, bu problemler de farklı şekillerde ortaya çıkabilmektedir. Örneğin; bireylerin özel ilişkilerini sürdürebilmek için pek çok sıkıntı çekmeleri ya da hiçbir işte tutunamamaları, kariyer hedefini tutturamamaları gibi durumlarda ilk olarak kişilik bozukluğu ihtimalinin incelenmesi gerekmektedir.
Öte yandan kişilik bozukluğu nedenlerinin pek çok faktörün karşılıklı etkileşimine ve bir araya gelerek gelişmesine dayandığı düşünülmektedir. Özellikle de bireyin çocukluk döneminde anne – baba arasındaki olumsuz ilişki bu nedenlerin başında gelebilmektedir. Kişilik bozukluklarının asıl probleminin, bireyin kendisini ve çevresindekileri anlayabilme algısındaki problemler olduğunu söylemek mümkündür. Kişilik bozukluğunun ortaya çıkışındaki temel nedenlere bakıldığında biyolojik ve genetik yatkınlığın oluğu da görülebilmektedir. Anne – baba ilişkilerinin yanı sıra yine çocukluk döneminde yaşanan cinsel istismar, şiddete maruz kalma ya da sömürülme gibi travmatik olaylar, kişilik bozukluğunun gelişimi üzerinde etkilidir.
Kişilik Bozukluğu Nasıl Anlaşılır?
Kişilik bozukluğu, çoğunlukla kişide en belirgin belirtilerin görülmesi ile anlaşılabilmektedir. Bazen de yalnızca dışarıdan bakılmayla anlaşılamayacağı gibi, derinlemesine muayeneden geçirilerek tanı koyulması gerekebilmektedir.
Kişilik bozukluğunun en belirgin özellikleri; bireyin günlük hayatında iş hayatında, işlevselliğinde, üretkenliğinde ya da çevresi ile olan ya da sosyal hayatındaki ilişkilerinde, problemli yaşantılar, problemli düşünceler ve problemli düşünme şekilleri sergilemesidir. Kişilik bozukluğu olan bireyler, uyumsuzluk, sıradışı ilişkilere merak, oldukça ağır sevgisizlik, baştan çıkarıcı tavırlar ve normalin dışında cinsellik istekleri gibi özelliklere sahip olurlar. Öte yandan sadakatsizlik ve sözünü tutamamak, diğer insanlar hakkında negatif düşüncelere sahip olmak ve sıklıkla çevresine ters davranışlarda bulunmak, yine en çok rastlanılan kişilik bozukluğu belirtilerindendir.
Kişilik Bozukluğu Nasıl Geçer? Hangi Doktora Gidilmeli?
Kişilik bozukluğunun geçme ihtimali oldukça düşüktür. Buna rağmen oldukça önemli görülen kişilik bozukluğu tedavisi, psikolog ya da psikoterapistler tarafından yürütülmektedir.
Kişilik bozukluğu tedavisi bir hayli zor olan tedavilerden biridir. Bunun nedeni ise bu gibi rahatsızlığın olan bireylerin hastalığını kabul etmemesi ve yardım almayı reddetmesidir. Kişilik bozukluğu tedavisinde genellikle ilaç tedavisi ya da psikoterapi uygulanırken, psikoterapiye katılan hasta sayısı oldukça azdır. Bu gibi nedenlerden dolayı kişilik bozukluğu tedavisi çoğunlukla uzun yıllar boyunca devam ederken, hastanın psikoterapiye düzenli bir şekilde katılması hayati önem taşımaktadır.
