Histrionik kişilik bozukluğu, çağımızın en yaygın kişilik bozukluğu türlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Hayatında devamlı olarak dramatik şekilde davranışlar sergileyerek dikkatleri üzerine toplamaya çalışan bireyler adına kullanılan histrionik kişilik bozukluğu, bireyin devamlı olarak odak noktası haline gelmeye çalışması v hatta bunun için uygunsuz davranışlar dahi sergileyebilir olması şeklinde tanımlanmaktadır.
İnsan psikolojisi ile yakından alakalı olan histrionik kişilik bozukluğu, çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilen bir durumdur. Erkeklere kıyasla daha çok kadınlarda görülen bu davranış bozukluğu, bireyin çocukluk döneminde yaşamış olduğu travmalardan ya da annenin baştan çıkarıcı davranışlarını örnek almasıyla babasına karşı yaklaşımından kaynaklanmaktadır.
Histrionik Miyim? Nasıl Anlaşılır?
Histrionik kişilik bozukluğunun tanısı, pek çok belirti ve semptom ile koyulabilmektedir.
- Bireyin teşhirci davranışlar sergilemesi,
- Uygunsuz biçimde kışkırtıcı görünüm ya da davranışlarda bulunması,
- Devamlı olarak tatmin olma ve onay alma ihtiyacı,
- Eleştirilere ve onaylanmama durumuna karşı aşırı duyarlılık,
- İlgi merkezi olma ihtiyacı,
- Kişiliği ile övünme,
- Asla değişmeyi düşünmeme,
- Herhangi bir değişimi tehdit olarak algılama gibi durumlar histeri kişilik bozukluğu belirtileri arasında yer almaktadır.
Bunun ile beraber kişide somatik belirtileri kullanarak dikkatleri üzerinde toplamaya çalışma, hayal kırıklığına karşı tolerans göstermeme, duygudurumda hızlı değişimler, ilişkilerin normalden daha samimi olması gerektiği düşüncesi, ani kararlar verme, duyguların aşırı bir şekilde dışarı vurularak dramatize edilmesi, mesela bir filmin sahnesi için bağırarak ağlamak, yeni tanıştığı bir kimse ile fazla samimi olmak gibi durumlar görülmesi, “histronik miyim?” sorusuna bir yanıt olabilmektedir.
Bozuk psikolojisi ile beraber histrionik kişilik bozukluğuna sahip olan bireylerde ayrıca çeşitli düşüncelere de rastlayabilmek mümkündür. Örneğin; bir toplumda ilgi olmadığı zamanlarda rahatsızlık duyması, karşı cinsle olan ilişkilerinde genellikle uygunsuz olarak cinsel açıdan baştan çıkarıcı davranışlarda bulunması, hızlı bir şekilde değişiklik gösteren ve yüzeysel duygular sergilemesi, ilgiyi kendine çekebilmek adına dış görünüşünü kullanması, yapmacık davranması, gösterişi sevmesi, duygularını aşırı derecede abartarak göstermesi, ilişkilerinde olması gerektiğinden fazla içli – dışlı yaşamaya çalışması gibi durumlar da, histrionik olan kişilerin düşünceleri olarak gösterilebilmektedir.
Histeri Kişilik Bozukluğu ve Evlilik
Histeri kişilik bozukluğu ve evlilik, günümüzde beraber yürütülmesi oldukça güç olan bir durumdur. Bu gibi bir kişilik bozukluğuna sahip olan bireylerde evlilik genellikle zor bir süreç olarak ifade edilmektedir. Bunun nedeni ise, histrionik olan bireylerin ilgi çekebilmek adına pek çok kez yalana başvurması, cinselliğini kullanarak ayartıcı, baştan çıkarıcı ve uygunsuz davranışlarda bulunmasıdır. Genellikle histeri kişilik bozukluğu ve evlilik durumunda, sağlıklı olan birey, eşinin sergilemiş olduğu davranışlar nedeniyle zaman zaman kendisini aldattığını düşünmekte, bunun şüphesiyle yaşamaktadır. Dolayısıyla evlilik bazen çıkmaza girmekte ya da çoğu zaman ayrılıkla sonuçlanmaktadır.
Histeri kişilik bozukluğu, her ne kadar birey bunun farkında olmasa da, hayatını olumsuz yönde etkileyen bir problemdir. Dolayısıyla bireyin uzman bir psikologdan yardım alması, iyileşme kaydedebilmesi adına terapilere katılması oldukça önemlidir. Aksi takdirde bu davranış bozukluğu ömür boyu sürmektedir.