Hiperaktivite Nedir? Hiperaktivite Bozukluğu Nedenleri Nelerdir? Çocuklarda çoğu zaman aşırı hareketlilik olarak görülen hiperaktivite, çocuğun plansız ve oldukça hareketli olması ile ortaya çıkan dürtüsel bir bozukluk olarak tanımlanmaktadır. Hiperaktivitesi olan çocuklar çevresini rahatsız edici davranışlar sergileyebilirken, bu davranışlarında kasıtlı olmamaktadır. Yani bu durum bir şımarıklık ya da bunun gibi bir durum olarak değerlendirilmemelidir. Hiperaktivite bozukluğu genellikle çocuğun dürtülerini kontrol edememesi nedeniyle ortaya çıkmaktadır. Bu gibi durumlarda ebeveynlerin en kısa süre içerisinde bir psikolog ile görüşmesi ve çocuğun dürtülerini kontrol altına alma konusunda yardımcı olması gerekmektedir.
Hiperaktivite Nedir?
Psikoloji alanında bir terim olan hiperaktivite, çocuğun gelişim çağına ya da yaşına göre oldukça fazla hareketlilik göstermesi, dürtüsellik ve dikkat eksikliği semptomları olan bir rahatsızlıktır. İlk olarak görülme yaşı 3-4 olarak belirtilse de, daha küçük yaşlarda da görülebilmesi mümkündür.
Kısaca DEHB olarak telaffuz edilen hiperaktivite bozukluğu çeşitlilik gösterebilmektedir. Bileşik tip, hiperaktivite ve atakların ön planda olduğu tip ve dikkat eksikliğinin önde olduğu tip, hiperaktivite bozukluğunun türleridir.
Bileşik tip hiperaktivite bozukluğu en yaygın olarak görülen türdür. Hem dikkat eksikliği hem de hiperaktivite bozukluğunu aynı anda bu türde görebilmek mümkündür.
Hiperaktivitenin önde olduğu tip dikkat eksikliğinin daha az görünüp, hiperaktivitenin aşırı görüldüğü tiptir. Dikkat eksikliğinin önde olduğu tip ise ikinci türün tam tersi olmakla beraber, aşırı derece dikkat eksikliğinin görülüp, hiperaktivitenin az olduğu türdür.
Hiperaktivite bozukluğunun tedavisi, uzman psikologlar tarafından terapi yapılarak, gerekli görülmesi halinde psikiyatrist tarafından ilaçla gerçekleştirilebilmektedir. Özellikle psikoterapiler, bu konuda oldukça etkili olup, ilaçla tedavi yok denecek kadar azdır.
Hiperaktivite Bozukluğu Belirtileri
Hiperaktivite Bozukluğu, bebeklerde görülebilecek olan hiperaktivite bozukluğu belirtileri genellikle çok fazla uyuma, devamlı ağlama, huysuzluk ve huzursuzluk gibi durumlardır. Çocuklarda görülebilecek hiperaktivite bozukluğu belirtileri ise aşırı hareketlilik, dürtüsellik, başka bir deyişle ataklık ve dikkat eksikliğidir. Bunun ile beraber hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar meşgul oldukları işlerden ya da aktivitelerden çabucak sıkılmakta ve oturduğu yerde sabit duramama gibi davranışlar da sergileyebilmektedirler. Ayrıca ev ya da okulda belirlenen kurallara uymama, aklına geleni yapma, düşünmeden hareket etme, saldırgan davranışlar sergileme ve çevresini rahatsız edecek hareketlerde bulunma gibi davranışlar da yine DEHB belirtileri arasında yer almaktadır.
Hiperaktivite Bozukluğu Nedenleri
Hiperaktivite bozukluğu nedenleri çeşitli kategorilerde incelenebilmektedir. Kalıtım etkisi yani genetik etkenler, beyinde meydana gelen bazı işlev bozuklukları ve çevresel faktörler, hiperaktivite bozukluğu nedenlerinin incelendiği kategorilerdir.
Kalıtım etkilerine bakıldığında, akrabaları arasında dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklarda bu rahatsızlığın görülme ihtimali oldukça fazla olmaktadır. Beyindeki bazı işlev bozukluklarına bakıldığında ise, dikkat eksikliği genellikle beyinde meydana gelen bazı problemlerden kaynaklanmaktadır. Öte yandan diğer bir faktör olan çevresel etkiler, çoğu zaman direkt olarak hiperaktivite bozukluğuna neden olmamaktadır. Fakat çocukta genetik bir yatkınlık olması halinde, çevresel faktörler de bu dürtüsel bozukluğa neden olabilmektedir. Örneğin; ailenin çocuğa karşı tutumu, hamilelik döneminde kullanılan bazı ilaçlar ya da doğum öncesinde uygulanan bazı doğum komplikasyonları hiperaktivite bozukluğu nedenleri arasında çevresel faktörler olarak yer almaktadır.
