Stres ile başa çıkamama durumunun neticesinde ortaya çıkan tükenmişlik sendromu, kişinin duygusal anlamda tükendiğini hissetmesi ve bu durumun duyarsızlaşma boyutlarını da etkilemesi olarak ifade edilmektedir. Tükenmişlik sendromu belirtileri çeşitlilik gösterirken, en bilindik belirtileri genellikle duygusal ve fiziksel olarak görülmektedir.
Ruhbilim açısından tükenmişlik terimine bakıldığında kişinin tükenmişlik yaşadığını düşündürecek birtakım belirtileri içerisine aldığını söyleyebilmek mümkündür. Bu belirtiler de fiziksel, duygusal ve bedensel olarak ayrıştırılabilmektedir. Duygusal belirtilere bakılacak olursa, kişinin kendisini değersiz hissetmesi, özgüvende eksiklik hali, çabuk sinirlenme, işe dikkat verememe, tatmin olamama, değersizlik hissi, tatmin olamama, çaresiz hissetme gibi durumlardır.
Tükenmişlik Sendromu Belirtileri Nelerdir?
Tükenmişlik sendromu belirtileri kişiden kişiye fark edebilmekte ve genel olarak değişiklik gösterebilmektedir. Genel olarak zihinsel, duygusal ve fiziksel belirtile olarak sınıflandırılan tükenmişlik sendromu belirtileri, kimi zaman da depresyon belirtileri ile karıştırılabilmektedir.
- Zihinsel Belirtiler
Tükenmişlik sendromunun zihinsel belirtileri; kişinin daha önce oldukça zevk alarak ve eğlenerek yapmış olduğu faaliyetleri artık sıkılarak yapmak istemesi ve hatta hiç yapmak istememesi, dikkatini toparlayamaması, devamlı unutuyor olması ve dağınık olması, karar verebilme açısından zorluk çekmesi ya da karar verilmesi gereken konunun daha sonraya ertelenmesi gibi durumlardır.
- Duygusal Belirtiler
Tükenmişlik sendromunun duygusal belirtileri ise; kişinin oldukça fazla ümitsizliğe kapılması, kendine olan güveninde problem yaşaması, kendini oldukça değersiz görüp hissetmesi, dışarıdan almış olduğu eleştirilere katlanamaması, devamlı olarak şüphe etmesi ve bu şekilde davranması, çok fazla endişeli ve huzursuz olma halidir.
Öte yandan tükenmişlik sendromunun fiziksel belirtileri de mevcuttur ki, bunlar; kişinin kendini çok fazla yorgun ve enerjisiz hissetmesi, kalpta çarpıntı, midede şişkinlik, genellikle kabız olma durumu ya da sıklıkla hastalanma, uyku problemleri, uykuya dalmakta ya da uyanmakta sorun yaşama, nefes almada güçlük çekme, özellikle sırt ve bacaklar olmak üzere yaygın bedensel ağrılardır.
Tükenmişlik Sendromu Neden Olur?
Tükenmişlik Sendromu nedeni, çeşitli kaynaklara dayanabilmektedir. Örneğin; geçici olarak iş ortamında aşırı derecede zorlanma, uzun vadeli olarak aşırı zorlanma, ruhsal ve bedensel rahatsızlıklardan dolayı ortaya çıkmaktadır.
Kişinin Tükenmişlik sendromu yaşıyor olması halinde, alanında uzman olan psikolog ya da psikiyatrlara müracaat etmesi gerekmektedir. Bunun ile beraber bu rahatsızlığın önlenebilmesi adına iş ve boş zaman arasında kesin bir ayrımın yapılması, kişinin hayır diyebilme yeteneğini geliştirmesi, ileriki dönemlerde gerçekleştireceği çalışmaları planlaması, ev halkı arasındaki ilişkilerin iyi olması, kişinin kendi yaptığı işi daha anlamlı görmesi, iş ile alakalı olarak görevlerin kesin bir dil ile açıklanması, uzmanlığın devam ettirilebilmesi, devamlı olarak mesleki eğitim veren ve gelişimi destekleyen bir işvereninin olması, kendi yaptığı işi daha başarılı bulması, tükenmişlik sendromu ile başa çıkabilmenin yollarındandır.
Tükenmişlik Sendromu tedavisi için bu sendromu yaşayan kişinin güvendiği bir psikolog ya da psikiyatra müracaat etmesi gerekmektedir.
