Erteleme hastalığı, psikoloji literatüründeki deyimi ile prokrastinasyon, bilinenin aksine bir tembellik hastalığı değil, bir türlü başlayamama durumu olarak tanımlanmaktadır. İş ya da okul hayatının olumsuz yönde etkileyen prokrastinasyon, her ne kadar hastalık olarak ifade edilse de, hastalık değil semptomdur. Dolayısıyla erteleme hastalığı belirtileri kadar, nedenleri de büyük önem taşımaktadır.
Erteleme Hastalığı Nedir?
Erteleme hastalığı olarak anılan bu durum, bir hastalık değil, aksine bir semptom olarak tanımlanmaktadır. Günümüzde oldukça sık karşılaşılan erteleme hastalığı, her türlü teknolojik ve sosyo – ekonomik gelişmelerin yaşanmasına, hayatın daha kolay bir hale gelmesine rağmen, zamanı yanlış kullanmaktan kaynaklanan bir davranış şeklinde ifade edilmektedir. Erteleme hastalığı, hem günlük olarak yapılan işlerin idaresinde, hem akademik açıdan başarıya olan etkisinde, hem de iş hayatına olan etkisinde dikkat ve önem gerektiren bir konudur.
Normal şartlarda ertelemek, hemen hemen herkesin yapmış olduğu davranışlardan ya da edinmiş olduğu alışkanlıklardan birdir. Fakat bazı kişilerde bu durum alışkanlıktan çıkarak davranış bozukluğu haline gelebilmektedir. Psikolojinin bir parçası olan bu bozuklukta yerine getirilmesi gereken görevler, yapılması gereken işler, büyük – küçük farketmeksizin ertelenmektedir.
Erteleme Hastalığı Neden Olur?
Günümüzde insanların yüzde 20’sinde görülen bu bozukluğu hangi nedenlerle ortaya çıktığı bir hayli merak edilmektedir. Konu ile alakalı olarak araştırmalarda bulunan pek çok bilim insanı, erteleme hastalığı nedenleri konusunda görüş ayrılığına düşmektedir. Bazı uzmanlar, psikologlar erteleme hastalığının anne – baba tutumundan kaynaklandığını dile getirirken, mükemmeliyetçi ve talepkar ebeveynlerin çocuklarının, kendilerine verilen görevleri yerine getirmeyerek tepkisini ortaya koyduğunu ifade etmektedir.
Öte yandan anlam eksikliği, mükemmeliyetçilik, eleştiri alma korkusu, kaygı, yetersizlik ve bunun gibi durumlar da, yine erteleme hastalığına neden olan faktörler olarak gösterilebilmektedir.
Erteleme hastalığı çeşitli türlere ayrılmaktadır. Akademik erteleme, rutin işlerde erteleme, karar vermeyi erteleme ve kompülsif erteleme, bu psikolojik durumun türlerindendir. Burada dikkat edilmesi gereken önemli nokta, erteleme davranışında bulunan bireyin yapacağı işlerin mükemmel ve kusursuz olması için erteliyor olmasıdır.
Erteleme Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Erteleme hastalığı belirtileri oldukça basittir. Bireyin bugün yapması gereken rutin işlerini yarına ya da sonrasına ertelemesi, amirine teslim etmesi gereken bir raporu sonrasına ertelemesi ya da bunun gibi çeşitli durumlar, erteleme hastalığı belirtilerindendir. Bu hastalığın en büyük ve hatta tek belirtisi ise ertelemektir.
Erteleme hastalığına yakalanan bir kişinin bu hastalık ile başa çıkabilmesi için bazı durumlara dikkat etmesi ve önlemler alması gerekmektedir. Örneğin; yapılacak olan iş için en uygun zamanın belirlenmesi ve uygun görülen bir zamanda o işe başlanması, büyük işler için planlı ve küçük adımlarla çalışması, yapılacak işler listesinin oluşturulması, endişe ve kaygının bir kenara bırakılması, erteleme hastalığı ile başa çıkma yöntemlerindendir.
Öte yandan erteleme hastalığı ile başa çıkamayan kişilerin bir uzman psikoloğa görünmesi faydalı olacaktır. Bu alanda uzman olan hekimler, kişinin bu erteleme durumuna göre uygun bir tedavi ya da terapi yöntemi belirleyerek, kısa süre içerisinde bu probleme yardımcı olabilmektedir.