Çekingen kişilik bozukluğu, genellikle bireylerde yetişkinlik döneminde oraya çıkan psikolojik sorunlardan biridir. Çoğu zaman eleştirilme, reddedilme ya da onaylanmama gibi korkular sebebiyle karşılıklı ilişkilerin bulunduğu iş ortamları ve mesleklerden uzak duran bu kişiler, bunun gibi pek çok belirti gösterebilmektedir.
Çekingen kişilik bozukluğu gibi bir psikolojik probleme sahip olan bireyler, uzun zaman boyunca edinmiş oldukları deneyimleri ile kendilerini yetersiz hissetmekte, çevresindeki insanların kendisi ile alakalı düşüncelerine karşı aşırı duyarlı davranabilmektedir. Çekingen kişilik bozukluğunda yaşanan asıl problem, gerek sosyal alanda, gerekse iş hayatındaki çalışmalar ile ortaya çıkmasıdır. Bu gibi bir bozukluğa sahip olan bireyler zaman içerisinde kendisini toplum soyutlayabilmekte ya da toplum içine girdiğinde utangaçlık, korkaklık ve çekingenlik gibi davranışlar sergileyebilmektedir.
Çekingen Kişilik Bozukluğu Nedir?
Sosyal bir ortama girildiğinde rahatsızlık hissetmek, çevresindeki kişilerin kendisini eleştirip yargılaması ve çocukluk döneminden bu yana çekingen davranışlar sergilemesi ile ortaya çıkan çekingen kişilik bozukluğu, bireyin aşırı derecede utangaç davranışlar sergilemesi ile de anlaşılabilmektedir. Çekingen kişilik bozukluğuna sahip olan bireyler kendilerini küçük görmekte ve çevresindekilerin fikirlerine karşı aşırı derecede duyarlı davranabilmektedir.
Çekingen Kişilik Bozukluğu Nedenleri ve Belirtileri
Çekingen kişilik bozukluğu nedenleri ile alakalı olarak her ne kadar net ve kesin bir bilgiden bahsetmek mümkün olmasa da, bireyin çocukluk döneminde yaşamış olduğu bazı durumlar, bu türden kişilik bozukluğuna neden olabilmektedir. Örneğin; anne babanın çocuğuna karşı yanlış ve tutucu davranışlarda bulunması, çevresindekiler tarafından devamlı olarak eleştiri, onaylanmama ve reddedilme gibi davranışlara maruz kalmak gibi durumlar bu kişilik bozukluğuna neden olarak gösterilebilmektedir. Bunun ile beraber anne – babanın çocuğa karşı yanlış davranış biçimi, büyüme ve gelişme dönemlerinde devamlı olarak eleştirilere, reddedilmeye ve onaylanmamaya maruz kalma, yine ebeveynlerin aşırı tutucu davranışlar sergilemesi, çekingenlik nedenleri arasında yer almaktadır.
Çekingen kişilik bozukluğu belirtileri ise;
- Kınanma karşısında büyük bir acı duymak,
- Eleştirilme,
- Dışlanma ya da onaylanmama gibi korkulardan dolayı kişisel ilişkilerden kaçınmak,
- Utandırılacağı ya da alay edileceği korkusu ile yakı ilişkilerden uzak durmak gibi durumlardır.
Öte yandan bireyin kendisini toplum içerisinde yetersiz, beceriksiz, kişilik bakımından da çekici olmayan ve pek çok kişiden aşağı görmesi gibi durumlar da çekingenlik belirtileri olarak gösterilmektedir.
Bireyin gerek sosyal hayatını, gerekse iş hayatını olumsuz yönde etkileyen bu gibi bozukluklar, mutlaka tedavi gerektirmektedir. Çekingen kişilik bozukluğu türünden psikolojik problemlerin tedavisi ise, psikolog ve bazen de psikiyatristler tarafından yürütülmektedir.
Çekingen Kişilik Bozukluğu Tedavisi
Çekingenlik gibi önemli kişilik bozukluklarının tedavisi, bireylerin daha sağlıklı ve toplumda daha bir yere sahip olabilmesi açısından oldukça önemlidir. Bu alanda uzman olan hekimler tarafından yürütülen çekingen kişilik bozukluğu tedavisi, genellikle psikoterapi yöntemleri ile tamamlanmaktadır. Terapi yöntemleri bu gibi bozuklukları uzun vadede tedavi ederken, hastalara kriz ve nöbet anında neler yapabileceğini, utangaçlık, çekingenlik gibi durumlarla nasıl mücadele edeceğini öğretmektedir. Bu sayede sorunlarının üstesinden gelebilen bu bireyler, daha sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürdürebilmektedir.