Çocuklarda gelişimsel gecikme, adından da anlaşılacağı üzere ince ve kaba motor gelişimi, öz bakım becerileri, sosyal ve duygusal beceriler, konuşma ve dil becerileri ile bilişsel beceriler konusunda yaşıtlarına kıyasla daha zayıf ve geriden geliyor olması şeklinde ifade edilmektedir. Çocuklar için önemli bir problem olan bu gelişimsel gecikme mutlaka tedavi gerektiren bir durumdur.
Çocuklarda gelişimsel gecikmenin anlaşılabilmesi için ebeveynlere büyük görevler düşmektedir. Çocuklarını en iyi tanıyanlar olarak ebeveynler bu gibi gelişim alanlarında çocuklarını takip ederek hangi konularda problem yaşadığını gözlemleyebilmektedir. Bu doğrultuda da alanında uzman olan bir hekimden destek alarak çocuğunun gelişiminin düzenli bir hal almasını sağlayabilmektedir.
Çocuklarda Gelişimsel Gecikme Nedenleri
Çocuklarda gelişimsel gecikme nedenleri pek çok farklı duruma dayanabilmektedir. Erken doğum, doğumda bebeğin oksijensiz kalması gibi hamilelik ve doğum komplikasyonları, otizm, down sendromu gibi nörolojik ya da genetik faktörler, kötü beslenme, annenin hamilelikte alkol ve sigara kullanması, ilaca maruz kalma gibi çevresel faktörler gelişimsel gecikme olarak gösterilebilmektedir.
Çocuklarda Gelişimsel Gecikme Belirtileri
Psikoloji ile de yakından ilişkili olan gelişimsel gecikme, çeşitli belirtilerin görülmesi ile anlaşılabilmektedir. Genellikle anne, baba ya da öğretmenler çocuğun hareketlerinde, konuşmasında ya da oyun oynama şeklinde değişiklik ve zorlanmalarından şüphelenerek alanında uzman olan hekimlerle paylaşmakta ve tanı koyulmasına yardımcı olabilmektedir.
Genel olarak bakılacak olursa gelişimsel gecikme belirtileri 5 farklı alanda değerlendirilmektedir. Düşünme, öğrenme, problem çözme gibi konulardaki güçlük bilişsel belirtiler; duygusal tepkilerde ya da arkadaşlık ilişkilerinde sorun yaşaması sosyal ve duygusal belirtiler; konuşma, cümle kurma becerilerinin zayıf olması dil ve konuşma belirtileri; el, parmak gibi organlarını hareket ettirmede sorun yaşama, kalem tutamama ince ve kaba motor belirtileri; yemek yeme, banyo yapmak ya da ellerini yıkamak gibi rutinleri yerine getirememesi ise öz bakım belirtileri olarak ifade edilmektedir.
Kendisinde bu gibi belirtilerin görüldüğü çocuklar mutlaka kısa süre içerisinde çocuk psikolojisi uzmanı olan bir psikolog, psikiyatrist ya da çocuk nöroloji uzmanına gösterilmelidir. Uzmanlar çocuklar üzerinde gerçekleştirdikleri bazı testlerle kesin tanı koyabilirken, çocuğun en zayıf ve güçlü olduğu alanları belirleyerek buna göre bir tedavi programı oluşturabilmektedir.